Bondamanjak

« Anpil moun ka di Ayiti modi, sé pa vré »

Un film documentaire « Assistance mortelle » de Raoul Peck et un livre « Haïti : de la perle au caillou » (ed. Golias) de Stéphanie Barzasi et Olivier Vilain viennent rappeler aux consciences occidentales mais aussi tropicales que la situation d’Haïti n’est pas une fatalité ou une malédiction. « Non, le pays n’est pas « maudit » et ses habitants des « assistés » !

A voir et à lire

Ouvrage à commander http://golias-editions.fr/article5151.html

« (Beaucoup de gens disent qu’Haïti est maudit, ce n’est pas vrai)

« Haïti Chérie » de Othello Bayard en 1920,  chanson patriotique rédigée en créole, chantée en français  par Georges Moustaki et en anglais par  Harry Belafonte.


« Haïti chérie » ou « Ayiti cheri » ou encore « Souvni Dayiti »

1er couplet

* Haïti chérie, pi bon pays passé ou nan poin.
* Fok mwen te kite ou pou mwen te kab konpren valè ou,
* Fok mwen te manké ou poum te kab aprésié ou,
* poum senti vrèman tou sa ou te ye pou mwen.
* Gen bon solèy, bon riviè et bon breuvage,
* an ba pie bwa ou toujou join bon lonbraj,
* gen bon ti van ki ban nou bon ti fréchè,
* Haïti Thomas, sé you pays ki m’est chè.

2e couplet

* Lò ou nan pays blanc, ou gen you vié frèt ki pa jam bon.
* Et tout la jounin ou obligé pé boulé chabon.
* Ou pa kab ouè clè autant ciel la rét en deuil
* Et pendant six mois tout pié bwa pa gen yen fèy.
* Nan pays mwen, gen yen solèy pou bay chalè.
* Durant l’année, tout pié bwa pé bay lonbraj,
* bon brise de mer toujou souflé sur nos plages.
* Haïti Thomas, sé you pays qui m’est chè.

3e couplet

* Quand ou nan pays blanc ou wè tout figu you seul coulè.
* Nan poin mulatresse, bel marabou, bel griffonne créole.
* Ki rinmin bel robe, bon poud et bon odè,
* ni bel jeune négresse ki kon di bon ti parol.
* Nan pays mwen, lò tout bel moun sa la yo
* sòti lan messe ou sòti nan sinéma,
* sé pou gadé, sé pou rété diol lolo,
* a la bon pays sé ti Haïti Thomas !

4e couplet

* Lò ou nan pays blanc, ou pa wè mango ni coque du tout,
* Nan poin sapoti, ni bel caïmite vèt ou violèt.
* Nan poin zannanna, ni bel ti pomme cajou
* ki ban nou bon noix pou nou fè bon ti tablette.
* Ou join zorange ki sòti en Italie,
* min ki finnin, ki toujou moitié pouri.
* En Haïti, sa si bon sé koupé dwèt ;
* Et sous ce rapport, nou bay tout lòt pays fwèt.

5e couplet

* Lò ou nan pays mwen, koté ou passé tout long chemin,
* Sé bonjou kompè et makonmè et pitit la yo ?
* Sa’n pa wè konsa, manyè rentré ti brin,
* Poun bwè ti kichoy, pou nou joué deux ti kout zo.
* Fin’ bay lan min, sé rentré nan gran palé,
* sé politik, sé mauvaise situation,
* Sa pou nou fè, sé pou nou pran li koul yé,
* min bon dié si bon, la ban nou bénédiction.

6e couplet

* Lò ou lan pays blanc, si ou pé prominnin, nuit kou jou,
* Tout moun pé maché pressé pressé wa di sé chin fou.
* Koté yo pralé, pouki yap kouri kon sa ?
* Yo pé pèdi temps, yo pa jam di : « Kouman sa » ?
* Nan pays mwen, moun pas rété avec l’heu.
* Gen libèté, ou gen temps pou pran frécheu.
* Koté ou passé, sé bonjou, sé bay lan min.
* Moun pa jam pressé, yo causé tout long chemin.

7e couplet

* Lò ou en Haïti, ou pa jam manqué temps pou soufflé.
* Sak pa fèt jodi, ou kab fè li demin si ou vlé.
* Quand demin rivé, kél bon ou kél pa bon,
* sa pa fè an yen tout moun kon di bon dié bon.
* En Haïti, moun pa jam désespéré.
* Nou gen la foi nan you Dieu ki pa jam manti.
* Nap fè jodi quand demin pa assuré,
* a la bon pays, oh ! mon Dieu sé Haïti